Próchnica to choroba, która może wywoływać wiele innych dolegliwości ogólnoustrojowych, dlatego nie należy jej bagatelizować. Okazuje się, że w Polsce cierpi na nią nawet co drugi trzylatek, natomiast u dzieci trzy lata starszych zepsute zęby możemy zaobserwować nawet w 85 proc. przypadków! Jakie są przyczyny i objawy próchnicy? Jak możemy zapobiegać temu schorzeniu? Czy należy leczyć próchnicę zębów mlecznych?
Próchnica u dzieci występuje wówczas, gdy w jamie ustnej przeważają procesy demineralizacji szkliwa. Dzieje się tak z powodu zbyt rzadkiego i niedokładnego szczotkowania zębów, co sprzyja gromadzeniu się płytki nazębnej. W jamie ustnej rozwijają się wtedy także bakterie próchnicotwórcze, dla których głównym pożywieniem są cukry proste, w następnym kroku metabolizowane do kwasów organicznych. W ten sposób dochodzi do obniżenia pH w jamie ustnej, wspomnianej wcześniej demineralizacji szkliwa i w konsekwencji również do pojawienia się zmian próchniczych na zębach. To bardzo ważne, aby dbać o jamę ustną naszego dziecka już od pierwszych miesięcy jego życia.
Kolejną przyczyną rozwoju próchnicy u dzieci jest dieta bogata w cukry proste, które znajdują się w słodyczach, napojach gazowanych, białym pieczywie, sokach owocowych itd. Tego typu produkty łatwo osadzają się na zębach, rozpoczynając procesy próchnicze.
Swoją rolę w rozwoju próchnicy pełni również sposób odżywiania przyszłej mamy. Podczas ciąży warto dbać o właściwą dietę oraz uzupełniać niedobory witaminowe, gdyż pierwsze zawiązki „mleczaków” dziecka kształtują się już właśnie w tym okresie.
Próchnica u dzieci – kiedy powstaje?
Próchnica może pojawić się już w okresie wczesnego dzieciństwa, gdy w jamie ustnej naszej pociechy zaczynają wyrastać pierwsze zęby mleczne, czyli około pierwszego roku życia. Gdy wspomniana dolegliwość wiąże się z występowaniem zepsutych zębów przed piątym rokiem życia, wówczas nazywamy ją próchnicą wczesną. Jedną z jej odmian jest próchnica butelkowa, czyli inaczej kwitnąca. Najczęściej występuje u kilkulatków pijących słodkie napoje z butelek lub kubków-niekapków.
Pierwsze objawy próchnicy butelkowej mogą pojawiać się już u niemowląt zasypiających
z butelką w buzi i są one dość charakterystyczne. To m.in. białe plamki i smugi na górnych zębach przednich, które z czasem zmieniają swoją barwę na ciemniejszą, a także stany zapalne dziąseł, dolegliwości bólowe i dyskomfort podczas gryzienia pokarmu.
Czy trzeba leczyć próchnicę zębów mlecznych?
Niektórzy rodzice wciąż uważają, że zębów mlecznych nie trzeba leczyć, gdyż wkrótce i tak wypadną. Nic bardziej mylnego. Próchnica w przypadku „mleczaków” rozwija się bardzo szybko i błyskawicznie może doprowadzić do poważnych zmian w obrębie miazgi zęba. Powodem takiego stanu rzeczy jest fakt, iż zęby mleczne są słabiej zmineralizowane, a ich szkliwo jest zdecydowanie cieńsze. Jeśli nie będziemy leczyć próchnicy występującej na pierwszych zębach dziecka, może ona łatwo zaatakować zęby stałe. Szybka utrata „mleczaków” przyczynia się również do występowania wad zgryzu i wad wymowy.
Początki próchnicy – niepokojące objawy
Pierwszym niepokojącym objawem próchnicy jest najczęściej biało-żółty nalot na zębach. To znak, że nie są one dokładnie oczyszczane, a na ich powierzchni zalegają spore ilości płytki nazębnej. W początkowym etapie próchnicy na zębach pojawiają się także białe i matowe plamki oraz smugi, które nazywamy plamami próchnicowymi. Wkrótce zmieniają one swoją barwę na nieco ciemniejszą i stają się szorstkie. Nieleczone zmiany trafiają do zębiny i miazgi zęba, tworząc w ten sposób ubytki próchnicowe, które należy wyleczyć w gabinecie stomatologicznym.
Próchnica zębów mlecznych może być także zlokalizowana wokół szyjek zębowych. Wówczas nazywana jest próchnicą okrężną. Najpierw widoczna jest szczególnie na powierzchni zębów wargowych, aby później zająć powierzchnie styczne zębów i obszary zębów od strony podniebienia. Więcej przydatnych informacji można znaleźć na stronie https://denthelp.pl/blog Jeśli zauważysz na zębach swojego dziecka niepokojące plamki i przebarwienia, od razu skonsultuj się ze stomatologiem.
Jak zapobiegać próchnicy u dzieci?
Profilaktyka próchnicy u dzieci powinna opierać się na prawidłowych nawykach higienicznych i żywieniowych, takich jak:
- dbanie o pielęgnację dziąseł jeszcze przed pojawieniem się pierwszych zębów, np. poprzez przecieranie ich za pomocą wacika nasączonego wodą lub chusteczką nasączoną ksylitolem
- nauka picia z otwartego kubeczka i jedzenia łyżeczką
- unikanie spożywania słodkich napojów oraz nauka picia wody niegazowanej
- mycie pierwszych ząbków za pomocą specjalnej szczoteczki (z odpowiednio mniejszą główką czyszczącą oraz miękkimi włóknami) i pasty dla niemowląt
- szczotkowanie ząbków przynajmmniej dwa razy dziennie przez minimum dwie minuty
- regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym w celu kontroli uzębienia
- wybór środków higienicznych dostosowanych do wieku dziecka, np. past z dodatkiem fluoru, ksylitolu czy innych składników o właściwościach remineralizujących.
Jak leczyć próchnicę u dzieci?
Wybór właściwej metody leczenia próchnicy uzależniony jest od stopnia zaawansowania tej dolegliwości. We wczesnym jej etapie, gdy na zębach występują białe plamki próchnicze, skuteczna może okazać się fluoryzacja, która pomoże cofnąć i zahamować dalszy rozwój zakażenia. To zabieg, który polega na nałożeniu na zęby specjalnego preparatu na bazie fluoru. Wspomniana substancja ochroni zęby przed działaniem szkodliwych bakterii, a ponadto wzmocni szkliwo, zapewniając jego remineralizację. W przypadku zaawansowanej próchnicy, gdy na zębach pojawiają się ciemne plamki, konieczne może być np. lapisowanie zębów lub nawet ich usunięcie. O wyborze odpowiedniego sposobu leczenia próchnicy decyduje stomatolog.
Artykuł sponsorowany
