Dziś obchodzimy 160 rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego. Największego i trwającego najdłużej narodowego powstania przeciwko okupantom ziem polskich. Na Pradze nie brakuje miejsc, które przypominają historię o dawnych bohaterach Rzeczpospolitej.
Powstanie przeciwko Imperium Rosyjskiemu wybuchło 22 stycznia 1863 roku. Było spowodowane rosnącym terrorem zaborcy wobec polskiego biernego ruchu oporu, czyli sprzeciwu bez używania siły fizycznej.
Powstanie miało charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono ponad 1200 bitew i potyczek. Przez powstańcze oddziały przewinęło się około 200 tys. ludzi. W walkach zginęło około 30 tys. żołnierzy, blisko 1 tys. zostało straconych, około 38 tys. skazanych na katorgę lub zesłanych na Syberię. Rosjan miał zginąć około 10 tys. choć sami oszacowali swoje straty na około 4,5 tys.
Powstanie styczniowe zakończyło się w październiku 1864 roku, klęską powstańców. Pomimo klęski militarnej powstanie styczniowe osiągnęło część celów politycznych, zwłaszcza długofalowych. Pamięć o powstaniu ożywiała w kolejnych dziesięcioleciach nastroje patriotyczne, co przyczyniło się do odzyskania niepodległości pół wieku później.
Pamięć o Powstaniu Styczniowym na Pradze
- tablica na budynku kurii warszawsko-praskiej,
- Plac Weteranów 1863 roku,
- Szkoła Podstawowa nr 30 przy Kawęczyńskiej 2,
- ul. Antoniego Mackiewicza.
Na Pradze, o historii styczniowych powstańców przypomina tablica na dzisiejszym budynku kurii warszawsko-praskiej u zbiegu ul. Floriańskiej i Jagiellońskiej. W 1924 roku, decyzją marszałka Józefa Piłsudskiego, zamieszkali w nim weterani powstania. Tablica została umieszczona na budynku w 1983 roku staraniem Związku Inwalidów Wojennych Oddział Praga-Północ. Treść tablicy:
W TYM DOMU W LATACH 1924-1939 MIEŚCIŁO SIĘ SCHRONISKO WETERANÓW POWSTANIA 1863 ROKU TABLICĘ WMUROWANO W 120 ROCZNICĘ POWSTANIA STYCZNIOWEGO DNIA 22 STYCZNIA 1983 R. ZWIĄZEK INWALIDÓW WOJENNYCH PRAGA PÓŁNOC.
W 1934 roku z inicjatywy marszałka Edwarda Rydza Śmigłego dawny Plac Aleksandrowski, zmienił nazwę na Plac Weteranów 1863 roku.
W tym samym roku, Szkoła Podstawowa nr 30 przy Kawęczyńskiej 2 otrzymała za patronów: Powstańców 1863 roku. W setną rocznicę wybuchu powstania na ścianie szkoły umieszczono tablice, której treść brzmi:
BOHATEROM WALK O WOLNOŚĆ NARODU W SETNĄ ROCZNICĘ POWSTANIA STYCZNIOWEGO
HOŁD SKŁADA MŁODZIEŻ SZKOŁY PODST. NR 30 IM. POWSTAŃCÓW 1863
22 I 1963
Na Pradze-Północ znajduje się też ul. Antoniego Mackiewicza. Patron ulicy był katolickim duchownym i jednym z inicjatorów wybuchu Powstania Styczniowego na Litwie. Mackiewicz był naczelnikiem wojennym województwa kowieńskiego, a także organizatorem i dowódcą oddziału partyzanckiego. Pojmany przez Rosjan został skazany na karę śmierci.
Niewielka ulica biegnie od ul. Targowej wzdłuż linii kolejowej.
