Końcówka grudnia to czas składania sobie życzeń – zarówno tych osobistych, jak i przesyłanych w formie kartek świątecznych, a częściej SMS-ów. Wielu moich znajomych zadaje mi w tym czasie pytania odnośnie do pisowni życzeń: Jak to zapisać? Małą czy wielką literą? Jaka jest poprawna forma – Nowonarodzony czy nowo narodzony? Oczywiście każde szczere życzenia – napisane w jakiejkolwiek formie – będą dla odbiorcy czymś wyjątkowym, jednak dla tych, którzy chcą je napisać poprawnie, mam kilka rad.
„Wesołych Świąt Bożego Narodzenia” czy „Wesołych świąt Bożego Narodzenia”? Druga forma jest poprawna, ponieważ wyraz „święta” nie wchodzi do nazwy własnej Bożego Narodzenia. A samo „Wesołych Świąt” czy „Wesołych świąt”? Poprawność językowa przemawia za małą literą, ale prof. Bralczyk uzasadnia także pisownię wielką literą, ze względu na to, że wyraz „Świąt” staje się tutaj synonimem pełnej nazwy, a także wyraża uczucia nadawcy.
Inaczej jest z Nowonarodzonym. Życząc komuś łask od Nowonarodzonego, mamy na myśli Chrystusa, ale jeśli chcemy napisać „od nowo narodzonego Jezusa/Dzieciątka”, to obowiązuje już pisownia rozdzielna i małą literą.
Jeśli składamy komuś życzenia z okazji Narodzenia Pańskiego, to także powinniśmy zastosować pisownię wielkimi literami. Podobnie jest w przypadku życzenia wielu łask od Syna Bożego.
Niektórzy Boże Narodzenie będą zastępować słowem Gwiazdka, oznaczającym wigilię i święta Bożego Narodzenia. W tym przypadku pisownia jest jednoznaczna – z okazji Gwiazdki zapisujemy wielką literą.
Wigilia. Inaczej myślimy, a inaczej piszemy
Wspomniałam o wigilii/Wigilii. Jak z nią jest? Otóż jeśli mamy na myśli dzień poprzedzający Boże Narodzenie, to piszemy Wigilia. Ale jeśli idziemy do kogoś na kolację 24 grudnia, to idziemy na wigilię – tradycyjną wieczerzę w przededniu Bożego Narodzenia. Samo słowo „wigilia” oznacza dzień poprzedzający jakieś święto.
W Wigilię dzieci dostają prezenty od świętego mikołaja. Czemu pisanego małą literą? Dlatego że nie przynosi ich sam święty, lecz osoba przebrana za św. Mikołaja. Czekoladową figurkę przedstawiającą starszego mężczyznę z brodą w czerwonym ubraniu także nazywamy mikołajem/mikołajkiem.
Wiele rodzin w czasie okołoświątecznym odwiedza szopki bożonarodzeniowe. Należy pamiętać, że wtedy przybywamy do żłóbka (małego żłobu), a nie do żłobka (miejsca opieki dla dzieci). To także powszechny błąd.
Idziemy na sylwestra? Jak to zapisać, małą czy wielką literą?
A co po świętach? Szykujemy się na sylwestra czy Sylwestra? Oczywiście na sylwestra, czyli na zabawę sylwestrową. Chyba że mamy w gronie znajomych osobę o imieniu Sylwester – wtedy szykujemy się na imieniny Sylwestra.
Kolejnym problemem są życzenia z okazji nadchodzącego roku. Czy życząc komuś pomyślności z okazji Nowego Roku, mamy na myśli tylko jeden dzień – 1 stycznia? Nie, więc najbezpieczniej napisać „nowego roku”, choć tutaj także według językoznawców jest brany pod uwagę aspekt emocjonalny.
Najważniejsze jednak, aby w życzeniach pamiętać o grzecznościowej pisowni Ci (Tobie jest poprawne wyłącznie na początku zdania, w pozycji akcentowanej).
Zatem do siego roku!
Anna Zalewska
