Prawosławni obchodzą dziś Boże Narodzenie. Praska cerkiew św. Marii Magdaleny na pl. Wileńskim staje się tego dnia jednym z najważniejszych miejsc w Warszawie. Rozmawiamy z ks. Henrykiem Paprockim o prawosławnych, świątecznych tradycjach.
Na Pradze religią dominującą jest katolicyzm, co jednak nie przeszkadza nam wspólnie żyć obok siebie, przykładem jest np. wizyta kapłanów obu wyznań podczas wigilii w urzędzie dzielnicy czy wspólne obchody rocznicy Rzezi Pragi.
Czy praskie parafie mogą być więc przykładem dobrego współżycia, bez względu na wiarę?
Wydaje się, że parafianie i parafie na Pradze są zaprzyjaźnione, obaj ordynariusze – katolicki i prawosławny – odwiedzają się, są obecni na różnych uroczystościach. Również wierni, a przecież mamy dużo małżeństw mieszanych, prawosławno-katolickich, potrafią być na wysokości zadania.
Dlaczego w obrządku prawosławnym święta Bożego Narodzenia obchodzi się dwa tygodnie później niż w obrządku katolickim?
Wierni prawosławni są przyzwyczajeni w większości do kalendarza juliańskiego, który jednak w stosunku do stanu kosmosu (obroty ziemi wokół słońca) spóźnia się aktualnie o 13 dni, ale niedługo różnica ta wzrośnie do 14 dni. Część wiernych obchodzi święta według opracowanego na początku lat dwudziestych XX wieku kalendarza neobizantyjskiego, który aktualnie zgadza się z kalendarzem gregoriańskim. Jednak za kilkaset lat kalendarz gregoriański też będzie się spóźniał o 1 dzień w stosunku do stanu nieba.
Czy sposób obchodzenia świąt bardzo się różni? Czy w prawosławnym obrządku występuje tradycja dzielenia się opłatkiem, śpiewanie kolęd, pasterka czy też św. Mikołaj, choinka i prezenty?
Święta różnią się bardzo liturgicznie, gdyż w Kościele prawosławnym mamy ryt bizantyjski, natomiast w sferze zwyczajów są bardzo podobne. Dzielimy się prosforą, czyli kwaszonym chlebem, śpiewamy kolędy, są też prezenty, choinka i wizyta św. Mikołaja.
Jakie są najważniejsze różnice w religii katolickiej i prawosławnej?
Różnice dotyczą przede wszystkim kwestii dogmatycznych, jak pochodzenia Ducha Świętego, kultu maryjnego i prymatu w Kościele, czyli władzy, w tym roli biskupa Rzymu.
Czy cerkiew jest otwarta dla zwiedzających? Na co warto zwrócić szczególną uwagę?
Tak, cerkiew można zwiedzać. Warto zwrócić uwagę na jej wystrój, zwłaszcza na ikonostas oddzielający prezbiterium od nawy.
Czy praska cerkiew św. Magdaleny wraz z Centrum Kultury Prawosławnej to największych taki ośrodek w Warszawie, a może w Polsce?
Na pewno jest jednym z największych, mamy duże centrum w Białymstoku, mniejsze są przy wielu parafiach prawosławnych.
Rozmawiał Kamil Ciepieńko
