Plac generała Józefa Hallera na osiedlu Praga II w dzielnicy Praga-Północ. Przy placu znajdują się budynki mieszkalne, przychodnia lekarska, tężnia solankowa, teatr, kawiarnia i restauracje. Znajdziemy tu też sklepy ogólnospożywcze takie jak Carrefour, Biedronka i Żabka, drogerię Rossmann, a także solarium, zakład fryzjerski, krawiecki i gabinet dentystyczny.
Plac gen. Hallera jest położony w centralnej części osiedla mieszkaniowego Praga II. Przedłużeniem placu na wschód, do ul. Namysłowskiej, jest zielony skwer wzdłuż ul. Karola Szymanowskiego.
Plac został zbudowany w latach 1952–1960. Został zaprojektowany przez zespół architektów pod kierunkiem Jerzego Gieysztora i Jerzego Kumelowskiego. W 1959 r. podjęto decyzję, że na placu powstanie skwer z zielenią. Do dziś dominuje tu roślinność, a dzięki pierwszej w Warszawie tężni solankowej, plac stał popularnym miejscem spotkań i odpoczynku mieszkańców.
Praski MDM
W pierwotnym założeniu architektów plac miał być lustrzanym odbiciem pl. Konstytucji w Śródmieściu Warszawy, ale inwestycja nie została zrealizowana z powodu braku środków finansowych. Plac stanowi przykład monumentalnej zabudowy, a doniosłości nadają mu zachodnie flanki, czyli budynki z kolejnymi piętrami na kolumnach, zamykające plac od strony ul. Jagiellońskiej.
W połowie 19. wieku na terenie dzisiejszego osiedla Praga II i obecnego pl. Hallera znajdowało się wojskowe miasteczko dla żołnierzy carskiej Rosji, jednego z zaborców. W okresie międzywojennym w tym miejscu poligon, okopy i zasieki z drutu kolczastego, na którym ćwiczyło polskie wojsko. Podczas II wojny światowej tereny zajmowali żołnierze niemieccy.
Plac znajduje się na terenie układu urbanistycznego Osiedla Praga II wpisanego do rejestru zabytków decyzją Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (decyzja nr 458/2010).
Miejsca i wydarzenia na placu Hallera
- 22 listopada 2022 roku zakończyła się modernizacja placu zabaw dla dzieci.
- 21 kwietnia 2018 roku na placu została zbudowana pierwsza w Warszawie tężnia solankowa. Pomysłodawcą jest Kamil Ciepieńko, północno-praski radny. Tężnia powstała dzięki głosom mieszkańców Pragi oddanych w budżecie obywatelskim.
- 12 listopada 2017 roku, od strony ul. Jagiellońskiej, odsłonięto tablice upamiętniającą gen. Józefa Hallera. Autorem tablicy jest artysta Jan Kubicki.
- W 2015 roku na placu zorganizowano pierwszą imprezę sylwestrową. Na scenie wystąpili GrooveBusterz, dbomb, Freaky Boys oraz B-Qll. W 2016 roku odbyła się kolejna impreza, tym razem na scenie pojawili się aktorzy teatru Dzika Strona Wisły, skupieni w projekcie Dziki Band, a także zespół Paplopavo i Ludziki.
- Pierwsze święto pl. Hallera, którego jednym z inicjatorów był Dariusz Wolke, były wiceburmistrz Pragi-Północ, odbyło się 10 października 2015 roku. Dla mieszkańców wystąpili wówczas m.in. Praskie Małmazyje, Warszawska Kapela Zdzisława Patera z Chmielnej i Czessband.
- Skwer na środku placu Hallera przeszedł w latach 2014-15 remont w ramach projektu „Kalejdoskop Kultury”, realizowanego przez Miasto Stołeczne Warszawa. Wymienione zostały chodniki i ławki, zamontowano oświetlenie, powstał nowy plac zabaw.
- W maju 2010 roku na placu posadzono dąb poświęcony pamięci świętego Jana Pawła II. Drzewo zostało przeniesione z podwórka przy ul. Darwina 9A.
- W 1969 roku na placu ustawiono pomnik poświęcony pamięci żołnierzy polskich i radzieckich, którzy zginęli w latach 1940–1943 z rąk hitlerowców.
Patron placu
Józef Haller był generałem broni Wojska Polskiego, naczelnym dowódcą armii polskiej we Francji, komendantem Legionów Polskich, a także politykiem. Żył w latach 1873-1960. Brał udział w I wojnie światowej, w wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej. Jest kawalerem Orderów Orła Białego i Virtuti Militari.
Gen. Józef Haller jest patronem licznych placów i ulic w wielu miastach w Polsce. Jego nazwisko nosił też pociąg pancerny “Hallerczyk” oraz okręt wojenny ORP „Generał Haller”.
Ciekawostki
- Dawniej plac nosił nazwisko Juliana Leńskiego (Leszczyńskiego), komunistycznego dygnitarza. Nazwa ta została nadana 28 maja 1957 roku, a 24 stycznia 1991 roku została przemianowana na gen. Józefa Hallera.
- W latach 50. na wysokości ul. Skoczylasa miał powstać 12-piętrowy wieżowiec z salą kinową na 700 miejsc i podziemnym parkingiem na 300 samochodów osobowych.
- w latach 50. na placu robotnicy postawili dwumetrową rzeźbę warszawskiej Syrenki.
- W latach 60. w miejscu dzisiejszej pętli autobusowej miał powstać podziemny, publiczny szalet. Inwestycje zablokowali jednak mieszkańcy.
Zabudowa placu Hallera
Budynki wokół placu mają wysokość 22 metrów. Przychodnia lekarska przy ul. Dąbrowszczaków 5A ma wysokość 7-9 metrów.
Budynki mieszkalne po obu stronach placu są praktycznie takie same jednak różnią się numeracją. Po stronie północnej (nieparzystej) budynki mają dwa adresy: pl. Hallera 5 i pl. Hallera 9 (budynek przy skrzyżowaniu z ul. Dąbrowszczaków). Po stronie parzystej (południowej) budynki mają już cztery adresy: pl. Hallera 4, pl. Hallera 6, pl. Hallera 8 i pl. Hallera 10 (przy ul. Dąbrowszczaków).
W 2015 r. stołeczny ratusz w porozumieniu ze Stowarzyszeniem Architektów Polskich ogłosił pilotażowy program stworzenia centrów lokalnych, czyli miejsc szczególnie przyjaznych mieszkańcom. Do dziś program nie został zrealizowany.
Budynki mieszkalne i obiekty przy i na placu
- Plac Hallera 4
- Plac Hallera 5
- Plac Hallera 6
- Plac Hallera 8
- Plac Hallera 9
- Plac Hallera 10
- Tężnia solankowa
- Przychodnia lekarska
